Fatih Sultan Mehmet tarafından 1462-1463 yılları arasında inşa ettirilen Çimenlik Kalesi’ndeki Çanakkale Deniz Müzesi, zaferin 109. yıl dönümünde yeni sergileriyle ziyaretçilerini bekliyor.
Çanakkale Deniz Müzesi’nde, Çimenlik Kalesi, Piri Reis Galerisi, Binbaşı Nazmi Bey Resim ve Sergi Salonu, TCG Nusret Müze Gemisi, Uluçalireis Denizaltı Müzesi, Acar Botu gibi açık ve kapalı sergi alanları ile objeler yer alıyor.
Müzenin Çimenlik Kalesi bölümü, Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye’nin bir bölümünü yazdığı yer olması itibarıyla büyük önem taşıyor. Buradaki sergileme alanında Fatih Sultan Mehmet ile Piri Reis’in balmumu heykeli bulunuyor.
Sergide, Çanakkale muharebeleri sırasında yoğun çatışmalar nedeniyle başlarını siperden çıkaramayan askerlere çözüm olması nedeniyle geliştirilen aynalı tüfek periskoplarının bir örneğinin yanı sıra dünyanın en eski silahlarından biri olduğu bilinen ve İtilaf Kuvvetleri adına savaşan Gurkaların ve Hintlilerin kullandığı kukri (bir tür kama) yer alıyor.
Atatürk’ün fotoğrafının çekildiği makine de müzede
Çanakkale muharebelerinde binbaşı rütbesi ile 1’inci Kolordu Komutanlığına bağlı Kurmay Başkanı olarak görev yapan Haydar Mehmet Alganer tarafından çekilen Mustafa Kemal Atatürk’ün Düztepe’deki fotoğrafı ve fotoğrafın çekildiği makine serginin en önemli eserlerinden.
Çanakkale’de görev yaptığı savaşın en yoğun zamanlarında tuttuğu günlüğü çektiği fotoğraflarla destekleyen Alganer’in özellikle 17 Haziran 1915’te ziyaret ettiği 19’uncu Tümen Komutanı Mustafa Kemal ile olan diyaloğu da dikkati çekiyor.
Bugün müzede sergilenen fotoğrafta, Atatürk’ün kararlı duruşu ve keskin bakışlarının etkisi hissediliyor. Fotoğraftaki sahne, Atatürk’ün gerçekçi heykeli ile kale içinde tasarlanmış bir canlandırma yardımıyla bir kez daha ziyaretçilerin gözleri önüne seriliyor.
Gazilerin kendi sesinden savaş anıları
Savaş sırasında İngiliz siperlerinden ele geçirilen şapka ise Çanakkale muharebelerinin önemli tanıklarından. Şapkanın üzerinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün el yazısı ile düştüğü bir de not yer alıyor.
Sergi alanında balmumu heykelleri bulunan Çanakkale Savaşları gazileri Yenice’nin Akça köyünden Mehmet Oral ve Karabey köyünden İsmail Ovalıçavuş, kendi seslerinden o günleri anlatıyor.
Kalenin ikinci katında Emir Çaka Bey’in 1081’de ilk Türk donanmasını oluşturmasından, Cumhuriyet’in ilanına kadar olan sürede Türk deniz tarihinden safhalar aktarılıyor.
Türk deniz tarihinin en büyük denizcisi Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa’nın ziyaretçiler tarafından daha yakından tanınması için ayrı bir salon bulunuyor.
Müfreze Komutanı Binbaşı Nazmi Bey’in yaşananları günü gününe aktardığı dört ajandasında savaşa dair önemli bilgiler yer alıyor.
Çanakkale’de muharebelerin şiddetinin ve yoğunluğunun tarifi, döneme ait yazılı kaynaklardan öğreniliyor ancak savaşın şiddeti en yoğun şekilde, 160 milyonda bir kez karşılaşılabilecek havada çarpışan mermi örneklerinden görülebiliyor. Kalede yer alan bu mermilerden iki örnek, camekana yerleştirilen büyüteç aracılığıyla farklı bir açıyla sergileniyor.
18 Mart 1915’te savaşın en ateşli anlarında İngiliz Zırhlısı Kraliçe Elizabeth’ten atılan ve Çimenlik Kalesi’ne isabet eden top mermisi, kalenin dış bahçesinde bulunuyor.
Savaş dönemi ressamı Yüzbaşı Laga’nın 97 parça eseri sergileniyor
Çanakkale Deniz Müzesi’nde 1927 yılında inşa edilen Binbaşı Nazmi Bey Resim ve Sergi Salonu’nda “Cumhuriyet Donanması” temalı sergi de ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor.
Türkiye Cumhuriyeti Donanmasının temeli Hamidiye Kruvazörü’nde atıldığından, galeri binasının ilk odası Hamidiye Kruvazörü ve Atatürk adına düzenlendi. Bu katta bulunan diğer sergi alanlarında donanmanın seçkin unsurları yer alıyor.
Binanın 2. katında 1914-1918 arasında Çanakkale Mevki-i Müstahkem Ressamlığı görevini yürüten Yüzbaşı Mehmet Ali Laga’ya ait 97 parçadan oluşan resim koleksiyonu sergileniyor.
Bu katın Uluçalireis Denizaltısı Odası olarak düzenlen bir odasında, denizaltıya ait çeşitli objeler, gemi modeli ve isim levhası bulunuyor.
Kahraman Nusret Mayın Gemisi’ni yaşatmak amacıyla, 2009-2010 yılları arasında Gölcük Tersanesi Komutanlığında inşa edilen TCG Nusret N-16 Gemisi, Türkiye’nin ilk denizaltı müzesi Uluçalireis Denizaltı ve Acar Botu, Çanakkale Deniz Müzesi’nin en önemli uğrak noktaları arasında yer alıyor.
Çanakkale Deniz Müzesi ve içinde bulunduğu Çimenlik Kalesi AA tarafından FPV dron ile de görüntülendi.
1’inci sınıf askeri müze
Çanakkale Deniz Müzesi Komutanı Albay Serhan Aras, yaptığı açıklamada, 72 dönüm arazi üzerindeki Çanakkale Deniz Müzesi’nin 1982 yılında Askeri Müze Müdürlüğü adıyla kurulduğunu, 2002 yılında 1’inci sınıf askeri müze olarak tescil edildiğini aktardı.
Aras, Çanakkale Deniz Müzesi’nin Çimenlik Kalesi, TCG Nusret Müze Gemisi, Uluçalireis Denizaltı Müzesi ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kullandığı Acar Botu’nu bünyesinde barındıran, içindeki son derece kıymetli eserlerle halka hizmet veren bir müze olduğunu söyledi.
Müzeyi, 2000 yılından sonra renovasyona aldıklarını, tüm sergileme alanlarını yenilediklerini anlatan Aras, “Daha güncel, her yaşa hitap edebilen, eğlenerek öğrenmeyi tetikleyen ve tematik sergileme düzeninde Birinci Dünya Savaşı’nı içeren aynı zamanda Türk deniz tarihini, Türk deniz tarihindeki şanlı büyüklerimizi anlatan Türk gençliğine ecdadını tanıtmayı hedefleyen bir müze haline getirdik.” dedi.
Depodaki eserleri, restorasyona müteakip sergiye sunduklarını belirten Aras, “Biz sadece eserlerle değil bu eserleri aynı zamanda çocuklarımıza aktarabilmek adına canlandırmalar, etkileşimli uygulamalar, animasyonlar, seslendirmeler, müzik ve ışıkla çok daha zengin bir sunum tekniğiyle müzemizi yeniden halkımızın ziyaretine sunduk. Tüm Türk halkını gençlerimizi, çocuklarımızı, şanlı Türk deniz tarihini, atalarımızın kahramanlıklarını görmek üzere Çanakkale Deniz Müzesi’ne bekliyoruz.” diye konuştu.
